GROENEWOUD 15A

5401 PC UDEN NL

 

Molitoriz   l   Ton Smulders

Krona-Polyptiek

2023

35 x 35 x 182 cm (incl. sokkel)

mdf, karton, verf, kaarslichthouders, kaarsvet, nagels

 

Het triptiek (drieluik) of polyptiek (veelluik) werd in de middeleeuwen vaak gebruikt als vorm voor  altaarstukken.  Zo konden meerdere aspecten worden samengevoegd tot een geheel, waarbij elk onderdeel toch een afgeronde compositie vormde.

De kernspreuk van de zusters Birgittinessen is Amor meus crucifixus est, mijn lief is de gekruisigde. De zusters brengen hun dagen door in gebed en contemplatie over het lijden van Christus. Hun hoofdbedekking is de zogenaamde Birgittijnse kroon van witte band met op de vijf kruispunten de rode stippen als verwijzing naar de vijf lichaamswonden van de gekruisigde. Bovendien dragen de zusters, niet direct zichtbaar, een ring waarop de gekruisigde Jezus is afgebeeld met onder het kruis Maria en Johannes.

Bij Zijn kruisiging stond erboven geschreven: I.N.R.I., afkorting voor  Iesus Nazarenus, Rex Iudaeorum, ofwel Jezus uit Nazareth, Koning der Joden. Spottend kreeg hij ook nog een doornenkroon op zijn hoofd geduwd. Een kroon  (in het zweeds krona) als symbool van aanzien en macht, en dat voor een simpele timmermanszoon. Eerder hing een hele menigte aan zijn lippen, maar in zijn laatste uur waren slechts Maria en Johannes aanwezig.

CONTACT

Het paneel rechts op de foto is gebaseerd op een schilderij van Rogier van der Weyden uit ca 1457, geschilderd voor een klooster bij Brussel, dat nu hangt in de kerk van het Escorial, het paleis van de Spaanse koning Phillips II. Onder aan het kruis bewenen Maria en Johannes de gestorvene.

De afbeelding is gemaakt met kaarsvet. De 5 gebedskaarsjes verwijzen naar de lichaamswonden van Christus. Vijf rode stippen. Ze zijn praktisch leeg, de herinnering ebt weg.

Eens stond in elk Brabants dorp één of meerdere kloosters, vol broeders en zusters.  De meeste kloosters zijn gesloten, de resterende zo goed als uitgestorven. Ook in dit klooster in Uden wonen nog slechts enkele zusters.

 

eronder: Letterreliëf waarbij elke regel van vakjes staat voor een letter, het aantal vakjes is de plek van de letter in het alfabet: 1=A, 2=B, 3=C, enzovoorts. C.R.O.W.N.

 

Links op de foto: Door gaatjes in een paneel te boren ontstaan kleine oplichtende ringetjes. Een enkele is misschien onbetekenend, maar als groep, in samenhang,  krijgt het betekenis.

 

Erboven de tekst op het kruis als letterreliëf.